×

Rr. Ismail Qemali, Pallati 18, Kati 1, 1001, Tiranë, Shqipëri
“Shekulli Group”

“Financial Times” shkruan për jetesën në Veri të Shqipërisë: Burrat emigrojnë, gratë përqafojnë ‘liri të reja”

Jetesa e grave në veri të Shqipërisë dhe emigrimi i djemve dhe burrave shqiptarë, është vënë në fokus të gazetares Camilla Bell-Davies e cila i ka kushtuar një artikull në ‘Financial Times’. Në shkrim, përmendet sakrifica e grave shqiptare që bëjnë teksa mungon figura e burrit.

Duke përmendur shifrat e emigrantëve shqiptarë që janë larguar drejt Britanisë së Madhe, Camilla thekson se ky eksod ka transformuar jetën e grave dhe nënave që kanë mbetur, pasi u duhet që të sigurojnë para dhe ushqim.  Në shkrim, përmendet rasti sesi gratë në Bajram Curr mblidhen dhe bëjnë ushqim së bashku, prodhojnë rroba dhe stoli për t’u shitur vendasve dhe vizitorëve.

ARTIKULLI I PLOTË:

Duke u përballur me pagat më të ulëta dhe kostot më të larta të jetesës në Ballkan, gratë dhe nënat e braktisura shqiptare janë të detyruara të kujdesen për veten e tyre.

Nga Camilla Bell-Davies, FT

Rreth një sobe me dru në një dyqan në Bajram Curri, në veri të Shqipërisë, një rreth grash punojnë, bisedojnë dhe shkëmbejnë foto të djemve dhe burrave të tyre, pothuajse të gjithë në Londër.

Nga 12,310 emigrantë shqiptarë që shkuan në Britaninë e Madhe vitin e kaluar me varka, shumica dërrmuese ishin burra nga ky rajon malor. Ata u larguan për shkak të mungesës së punës ose ndjenjës së mërzisë dhe mungesës së shpresës.

Ky eksod po transformon jetën e grave dhe nënave që lanë pas. Në dyqanin Bajram Curri, gratë mblidhen për të bërë ushqime, për të prodhuar rroba dhe stoli të endura me dorë dhe për të vizatuar harta ecjeje për t’ua shitur vendasve dhe vizitorëve. Duke mbajtur zjarrin e shtëpisë të ndezur, ata kanë krijuar pikërisht atë që u mungonte njerëzve të tyre: një jetë sociale, një burim të ardhurash dhe shpresë.

Pavarësisht një bumi të kohëve të fundit në turizëm, mungesa kronike e vendeve të punës në Shqipëri ende po i largon njerëzit. Kushtet ekonomike nuk janë aq të dëshpëruara sa ishin në komunizëm, por tranzicioni drejt një ekonomie tregu të begatë po rezulton i gjatë dhe i vështirë. Vendi ka disa nga pagat më të ulëta dhe kostot më të larta të jetesës në Ballkan.

Një pagë minimale e propozuar do të jetë e pamjaftueshme për të përballuar inflacionin në rritje: në vitet 2021-2022, shqiptarët shpenzuan deri në 60 për qind të të ardhurave të tyre vetëm për ushqime, shpjegoi Andi Hoxhaj, një specialist i Ballkanit Perëndimor në University College London.

Të joshur nga thashethemet për një mënyrë jetese më të lehtë, fermerët zhvendosën familjet e tyre në qendra të vogla urbane si Barjam Curri. Menaxherja e faqes së internetit të dyqanit, Gerta, jetonte në fshat duke kultivuar perime dhe duke rritur dele derisa babai i saj vendosi të zhvendosej në një apartament të zymtë në qytet në vitin 2007. Kur ai nuk ishte në gjendje të gjente punë, familja mbeti e uritur. Gratë e mbetura në Bajram Curri prodhojnë artikuj të punuar me dorë për t’ua shitur vendasve dhe vizitorëve, duke u dhënë atyre një burim të ardhurash dhe shpresë.

‘Është e zakonshme në këto raste që gratë të bëhen mbajtëse të familjes duke përdorur “aftësi të brendshme” si pastrimi apo mbajtja e dyqaneve, shpjegon Catherine Bohne, një italiano-amerikane që ka jetuar në këto male për 15 vjet dhe ka ndihmuar në ngritjen e dyqanit Bajram Curri.

“Ndërkohë burrat ulen përreth duke pirë rakinë dhe duke u ndjerë të dobësuar.”

Nën komunizëm, gratë ishin aktive në tregun e punës, por në vitet 1990 normat patriarkale u rishfaqën, duke i shtyrë gratë të kthehen brenda shtëpive, veçanërisht në pjesë më të largëta të vendit. Tani, burrat largohen në heshtje – shumë që largohen thjesht shkojnë në qytet duke mbajtur një bluzë në një qese plastike dhe nuk kthehen më.

“Shpesh burrat nuk kthejnë para për shumë vite, sepse u kanë borxhe trafikantëve të qenieve njerëzore ose nuk mund të bëjnë mjaftueshëm duke bërë punë fizike. Gratë e mbetura vetëm duhet të vazhdojnë me gjërat”, thotë Bohne. Kjo mund të sjellë liri të reja pas saj.

Gerta ka mësuar aftësi teknologjike nga drejtimi i faqes së internetit dhe do të shkojë në universitet vitin e ardhshëm. Lida, menaxherja e dyqanit, u mbyll në shtëpi nga burri i saj derisa ai u largua për të gjetur punë në Belgjikë. Me katër fëmijë për t’i rritur vetëm, ajo bëri bizhuteri për të shitur, fitoi besim dhe përfundimisht ndaloi së dërguari mesazhe burrit të saj për të kërkuar leje për të dalë. Projekti tjetër i dyqanit është krijimi i një rrjeti për gratë që fitojnë jetesën duke rritur ose mbledhur gjëra: boronica të egra, manaferra ose gështenja.

Më parë, këto gra fitonin vetëm 10 € për tre ditë punë nga një pikë grumbullimi shfrytëzues në treg. Zonjat në dyqan i inkurajuan që në vend të kësaj të bënin reçel, të cilin mund ta shesin për 5 € një tenxhere. Për çdo histori suksesi, ka ende gra që janë të uritur, që bëhen viktima të skllavërisë moderne, ose që duhet të paguajnë borxhet për një djalë që mori një varkë për në Londër. Megjithatë, ka disa pozitive për gjeneratën e ardhshme.

Nënat që presin që djemtë e tyre të largohen, tani kanë më shumë gjasa të përqendrohen në studimet e vajzave të tyre. Në vitin 2021, 71 për qind e të regjistruarve në universitete në Shqipëri ishin gra, nga 58 për qind një dekadë më parë.

Ndërkohë pjesëmarrja e meshkujve në fuqinë punëtore ka rënë në mënyrë të vazhdueshme gjatë 30 viteve të fundit. Dy orë larg Bajram Currit, në fshatin Shtiqën jashtë Kukësit, jeton Naze, 89 vjeç, me vajzën dhe tre mbesat. Duke qenë se djemtë dhe nipërit e saj janë të gjithë në Londër, ajo i përqendron energjitë e saj tek vajzat e saj, dhe “jo vetëm t’i gjejë një burrë të pasur”, thotë ajo me krenari.

Mbesa nëntë vjeçare e Nazes më përshëndet me turp në anglisht. “Ajo studion shumë,” thotë Naze. “Një ditë ajo do të jetë presidente e Shqipërisë”.

Për t’u bërë pjesë e grupit të "Shekulli"
mjafton të klikoni: Join our FB Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet.

KOMUNITETI SHEKULLI ONLINE: https://www.facebook.com/groups/1381242728701899/

Dy festa në një ditë, Sali Berisha uron bashkëshorten: Sot është ditëlindja e Lilit dhe e udhëtimit tonë të përbashkët 54-vjeçar

Dy festa në një ditë, Sali Berisha uron bashkëshorten: Sot është ditëlindja e Lilit dhe e udhëtimit tonë të përbashkët 54-vjeçar

Publikuar më 05.07.2025
Kryedemokrati Sali Berisha ka zgjedhur një foto të veçantë p...

Kryedemokrati Sali Berisha ka zgjedhur një foto të veçantë për të uruar bashkëshorten, Liri Berisha për ditëlindjen e saj, si edhe përvjetorin e tyre të martesës. Ish-kryeministri ka zgjedhur një imazh kur të dy ishin të rinj për t’i uruar festat Liri Berishës. “Miq, 5 korriku është dita e dy festave tona familjare”, shkruan Berisha në […]

Lexo më shumë

Bota e futbollit i jep lamtumirën e fundit Diogo Jotës dhe vëllait të tij, Liverpool bën gjestin human ndaj familjes së 28-vjeçarit

Bota e futbollit i jep lamtumirën e fundit Diogo Jotës dhe vëllait të tij, Liverpool bën gjestin human ndaj familjes së 28-vjeçarit

Publikuar më 05.07.2025
Familjarë, miq të ngushtë dhe bashkëlojtarë nga Liverpool dh...

Familjarë, miq të ngushtë dhe bashkëlojtarë nga Liverpool dhe kombëtarja portugeze janë mbledhur në Gondomar, Portugali, për t’i dhënë lamtumirën e fundit Diogo Jotës dhe vëllait të tij André Silva, të cilët humbën jetën në një aksident tragjik automobilistik të enjten. Ceremonia mortore u mbajt në kishën Igreja Matriz de Gondomar, ndërsa një ditë më […]

Lexo më shumë

Rama poston urimin e veçantë për ditëlindje, këngën e krijuar nga AI me pamje nga karriera e tij: Ndalu pak se s’je robot

Rama poston urimin e veçantë për ditëlindje, këngën e krijuar nga AI me pamje nga karriera e tij: Ndalu pak se s’je robot

Publikuar më 04.07.2025
Edi Rama mbërriti në mëngjes në selinë e PS nga ku ka marrë ...

Edi Rama mbërriti në mëngjes në selinë e PS nga ku ka marrë një tufë me trëndafila të kuq në 61 vjetorin e lindjes. Kjo ditëlindje e gjeti kreun e PS në punë në një takim me deputetët e qytetit Tiranë, vazhdim i atij të djeshmit me drejtorët e Bashkisë Tiranë dhe deputeten e zgjedhur më […]

Lexo më shumë

Nesër temperatura deri në 39°C, termometri arrin në 36 °C në Bajram Curri

Nesër temperatura deri në 39°C, termometri arrin në 36 °C në Bajram Curri

Publikuar më 04.07.2025
Sipas Shërbimit Meteorologjik Ushtarak (SHMU), ditën e shtun...

Sipas Shërbimit Meteorologjik Ushtarak (SHMU), ditën e shtunë, më 5 korrik, vendi ynë do të ndikohet nga kushte atmosferike të qëndrueshme dhe me temperatura të larta. Moti parashikohet të jetë kryesisht i kthjellët në pjesën më të madhe të territorit, ndërsa në orët e mesditës deri në ato të pasdites do të ketë alternime të […]

Lexo më shumë

Modeli shqiptar i Melonit me kosto të larta, por politikisht i suksesshëm, media zvicerane zbulon sa kushtoi qendra e Gjadrit

Modeli shqiptar i Melonit me kosto të larta, por politikisht i suksesshëm, media zvicerane zbulon sa kushtoi qendra e Gjadrit

Publikuar më 04.07.2025
Plani i Giorgia Melonit për të krijuar qendra riatdhesimi pë...

Plani i Giorgia Melonit për të krijuar qendra riatdhesimi për emigrantët në Shqipëri po rezulton jashtëzakonisht i kushtueshëm dhe deri më tani joefektiv. Megjithatë, politikisht, ai përfaqëson një sukses për kryeministren italiane, thekson gazeta zvicerane Neue Zürcher Zeitung. Siç u zbulua nga një hetim nga platforma hetimore holandeze Folloë the Money, qendra e Gjadrit në Lezhë kushtoi 74.2 […]

Lexo më shumë

Monika Kryemadhi sulmon Tedi Blushin: E largoi Metën nga shtëpia dhe i mori njerëzit nga partia! Nëse do një fustan e taka të miat ia jap me qejf, nuk e di çfarë do më

Monika Kryemadhi sulmon Tedi Blushin: E largoi Metën nga shtëpia dhe i mori njerëzit nga partia! Nëse do një fustan e taka të miat ia jap me qejf, nuk e di çfarë do më

Publikuar më 03.07.2025
Deputetja e Partisë së Lirisë, Monika Kryemadhi, ka dhënë nj...

Deputetja e Partisë së Lirisë, Monika Kryemadhi, ka dhënë një deklaratë për mediat përpara hyrjes në Kuvend, ku ka sulmuar sekretarin e Përgjithshëm të Partisë së Lirisë, Tedi Blushi. Kryemadhi foli për rastin e ri të korrupsionit të zbuluar nga SPAK, lidhur me kartën bankare të dhënë nga biznesmeni i tij kushëri Adrian Shatku, përmes […]

Lexo më shumë

Hyn në fuqi marrëveshja e pensioneve me Italinë, mënyra e përfitimit dhe kur do të bëhet bashkimi i periudhave të kontributeve

Hyn në fuqi marrëveshja e pensioneve me Italinë, mënyra e përfitimit dhe kur do të bëhet bashkimi i periudhave të kontributeve

Publikuar më 03.07.2025
Një ditë pas hyrjes në fuqi të marrëveshjes së pensioneve me...

Një ditë pas hyrjes në fuqi të marrëveshjes së pensioneve me Italinë, është dorëzuar aplikimi i parë në portalin “e-Albania” nga një shtetas shqiptar, që kërkon bashkimin e periudhave të kontributeve. Drejtori i Institutit të Sigurimeve Shoqërore, Astrit Hado, ka shpjeguar në një konferencë për mediat formularët që duhet të plotësohet në lidhje me marrëveshjen […]

Lexo më shumë

Fitoi mandatin e deputetes pas rinumërimit në Fier, Maldrita Bardho e PS jep dorëheqjen dhe ia lë vendin Zegjine Çaushit: Ka luftuar më shumë

Fitoi mandatin e deputetes pas rinumërimit në Fier, Maldrita Bardho e PS jep dorëheqjen dhe ia lë vendin Zegjine Çaushit: Ka luftuar më shumë

Publikuar më 03.07.2025
Socialistja Maldrita Bardho, ka dhënë dorëheqjen si deputete...

Socialistja Maldrita Bardho, ka dhënë dorëheqjen si deputetet e re e Kuvendit të Shqipërisë, pasi fitoi mandatin nga rinumërimi i kutive të votimit në Fier, duke i marrë mandatin Zegjine Çaushit me 10 vota më shumë. Përmes një reagimi në rrjetet sociale, Maldrita Bardho shprehet se do të vijoj të kontribuoj për Partinë Socialiste dhe […]

Lexo më shumë
car rental tirana real estate saranda