×

Rr. Ismail Qemali, Pallati 18, Kati 1, 1001, Tiranë, Shqipëri
“Shekulli Group”

“Financial Times” shkruan për jetesën në Veri të Shqipërisë: Burrat emigrojnë, gratë përqafojnë ‘liri të reja”

Jetesa e grave në veri të Shqipërisë dhe emigrimi i djemve dhe burrave shqiptarë, është vënë në fokus të gazetares Camilla Bell-Davies e cila i ka kushtuar një artikull në ‘Financial Times’. Në shkrim, përmendet sakrifica e grave shqiptare që bëjnë teksa mungon figura e burrit.

Duke përmendur shifrat e emigrantëve shqiptarë që janë larguar drejt Britanisë së Madhe, Camilla thekson se ky eksod ka transformuar jetën e grave dhe nënave që kanë mbetur, pasi u duhet që të sigurojnë para dhe ushqim.  Në shkrim, përmendet rasti sesi gratë në Bajram Curr mblidhen dhe bëjnë ushqim së bashku, prodhojnë rroba dhe stoli për t’u shitur vendasve dhe vizitorëve.

ARTIKULLI I PLOTË:

Duke u përballur me pagat më të ulëta dhe kostot më të larta të jetesës në Ballkan, gratë dhe nënat e braktisura shqiptare janë të detyruara të kujdesen për veten e tyre.

Nga Camilla Bell-Davies, FT

Rreth një sobe me dru në një dyqan në Bajram Curri, në veri të Shqipërisë, një rreth grash punojnë, bisedojnë dhe shkëmbejnë foto të djemve dhe burrave të tyre, pothuajse të gjithë në Londër.

Nga 12,310 emigrantë shqiptarë që shkuan në Britaninë e Madhe vitin e kaluar me varka, shumica dërrmuese ishin burra nga ky rajon malor. Ata u larguan për shkak të mungesës së punës ose ndjenjës së mërzisë dhe mungesës së shpresës.

Ky eksod po transformon jetën e grave dhe nënave që lanë pas. Në dyqanin Bajram Curri, gratë mblidhen për të bërë ushqime, për të prodhuar rroba dhe stoli të endura me dorë dhe për të vizatuar harta ecjeje për t’ua shitur vendasve dhe vizitorëve. Duke mbajtur zjarrin e shtëpisë të ndezur, ata kanë krijuar pikërisht atë që u mungonte njerëzve të tyre: një jetë sociale, një burim të ardhurash dhe shpresë.

Pavarësisht një bumi të kohëve të fundit në turizëm, mungesa kronike e vendeve të punës në Shqipëri ende po i largon njerëzit. Kushtet ekonomike nuk janë aq të dëshpëruara sa ishin në komunizëm, por tranzicioni drejt një ekonomie tregu të begatë po rezulton i gjatë dhe i vështirë. Vendi ka disa nga pagat më të ulëta dhe kostot më të larta të jetesës në Ballkan.

Një pagë minimale e propozuar do të jetë e pamjaftueshme për të përballuar inflacionin në rritje: në vitet 2021-2022, shqiptarët shpenzuan deri në 60 për qind të të ardhurave të tyre vetëm për ushqime, shpjegoi Andi Hoxhaj, një specialist i Ballkanit Perëndimor në University College London.

Të joshur nga thashethemet për një mënyrë jetese më të lehtë, fermerët zhvendosën familjet e tyre në qendra të vogla urbane si Barjam Curri. Menaxherja e faqes së internetit të dyqanit, Gerta, jetonte në fshat duke kultivuar perime dhe duke rritur dele derisa babai i saj vendosi të zhvendosej në një apartament të zymtë në qytet në vitin 2007. Kur ai nuk ishte në gjendje të gjente punë, familja mbeti e uritur. Gratë e mbetura në Bajram Curri prodhojnë artikuj të punuar me dorë për t’ua shitur vendasve dhe vizitorëve, duke u dhënë atyre një burim të ardhurash dhe shpresë.

‘Është e zakonshme në këto raste që gratë të bëhen mbajtëse të familjes duke përdorur “aftësi të brendshme” si pastrimi apo mbajtja e dyqaneve, shpjegon Catherine Bohne, një italiano-amerikane që ka jetuar në këto male për 15 vjet dhe ka ndihmuar në ngritjen e dyqanit Bajram Curri.

“Ndërkohë burrat ulen përreth duke pirë rakinë dhe duke u ndjerë të dobësuar.”

Nën komunizëm, gratë ishin aktive në tregun e punës, por në vitet 1990 normat patriarkale u rishfaqën, duke i shtyrë gratë të kthehen brenda shtëpive, veçanërisht në pjesë më të largëta të vendit. Tani, burrat largohen në heshtje – shumë që largohen thjesht shkojnë në qytet duke mbajtur një bluzë në një qese plastike dhe nuk kthehen më.

“Shpesh burrat nuk kthejnë para për shumë vite, sepse u kanë borxhe trafikantëve të qenieve njerëzore ose nuk mund të bëjnë mjaftueshëm duke bërë punë fizike. Gratë e mbetura vetëm duhet të vazhdojnë me gjërat”, thotë Bohne. Kjo mund të sjellë liri të reja pas saj.

Gerta ka mësuar aftësi teknologjike nga drejtimi i faqes së internetit dhe do të shkojë në universitet vitin e ardhshëm. Lida, menaxherja e dyqanit, u mbyll në shtëpi nga burri i saj derisa ai u largua për të gjetur punë në Belgjikë. Me katër fëmijë për t’i rritur vetëm, ajo bëri bizhuteri për të shitur, fitoi besim dhe përfundimisht ndaloi së dërguari mesazhe burrit të saj për të kërkuar leje për të dalë. Projekti tjetër i dyqanit është krijimi i një rrjeti për gratë që fitojnë jetesën duke rritur ose mbledhur gjëra: boronica të egra, manaferra ose gështenja.

Më parë, këto gra fitonin vetëm 10 € për tre ditë punë nga një pikë grumbullimi shfrytëzues në treg. Zonjat në dyqan i inkurajuan që në vend të kësaj të bënin reçel, të cilin mund ta shesin për 5 € një tenxhere. Për çdo histori suksesi, ka ende gra që janë të uritur, që bëhen viktima të skllavërisë moderne, ose që duhet të paguajnë borxhet për një djalë që mori një varkë për në Londër. Megjithatë, ka disa pozitive për gjeneratën e ardhshme.

Nënat që presin që djemtë e tyre të largohen, tani kanë më shumë gjasa të përqendrohen në studimet e vajzave të tyre. Në vitin 2021, 71 për qind e të regjistruarve në universitete në Shqipëri ishin gra, nga 58 për qind një dekadë më parë.

Ndërkohë pjesëmarrja e meshkujve në fuqinë punëtore ka rënë në mënyrë të vazhdueshme gjatë 30 viteve të fundit. Dy orë larg Bajram Currit, në fshatin Shtiqën jashtë Kukësit, jeton Naze, 89 vjeç, me vajzën dhe tre mbesat. Duke qenë se djemtë dhe nipërit e saj janë të gjithë në Londër, ajo i përqendron energjitë e saj tek vajzat e saj, dhe “jo vetëm t’i gjejë një burrë të pasur”, thotë ajo me krenari.

Mbesa nëntë vjeçare e Nazes më përshëndet me turp në anglisht. “Ajo studion shumë,” thotë Naze. “Një ditë ajo do të jetë presidente e Shqipërisë”.

Për t’u bërë pjesë e grupit të "Shekulli"
mjafton të klikoni: Join our FB Group dhe kërkesa do t’ju aprovohet.

KOMUNITETI SHEKULLI ONLINE: https://www.facebook.com/groups/1381242728701899/

U pyet për rreth 2 orë në SPAK, reagon Ilir Meta: Kam dhënë sqarime shumë të qarta, këto janë tre faktet që paraqita sot

U pyet për rreth 2 orë në SPAK, reagon Ilir Meta: Kam dhënë sqarime shumë të qarta, këto janë tre faktet që paraqita sot

Publikuar më 07.01.2025
Presidenti i Partisë së Lirisë, Ilir Meta, ka reaguar pas pa...

Presidenti i Partisë së Lirisë, Ilir Meta, ka reaguar pas paraqitjes së tij në SPAK, ku u thirr si person nën hetim dhe u pyet për 2 orë lidhur me akuzat në adresë të tij. Meta deklaroi se e mësoi lajmin për thirrjen nga mediat dhe nuk ka marrë ende një njoftim zyrtar. “Isha gati […]

Lexo më shumë

Sondazhet tronditin SPD-në e Olaf Scholz, rriten CDU/CSU, por edhe ekstremi i djathtë. Kush do të jetë Kancelari i ardhshëm i Gjermanisë

Sondazhet tronditin SPD-në e Olaf Scholz, rriten CDU/CSU, por edhe ekstremi i djathtë. Kush do të jetë Kancelari i ardhshëm i Gjermanisë

Publikuar më 07.01.2025
Gjermania po përgatitet për zgjedhjet e përgjithshme për të ...

Gjermania po përgatitet për zgjedhjet e përgjithshme për të zgjedhur Bundestagun, dhomën e parlamentit të saj, më 23 shkurt 2025. Zgjedhjet gjermane erdhën pasi koalicioni tre ngjyrësh i quajtur “semaforik”, socialdemokratët, liberalët dhe të gjelbrit mori fund. Sistemi zgjedhor gjerman është proporcional, kështu që sondazhet janë një panoramë të mirë se çfarë forme qeverisje mund […]

Lexo më shumë

Hashim Thaçi deklarohet i pafajshëm për akuzën e dytë të ngritur nga Gjykata Speciale se tentoi që të ndikonte te dëshmitarët

Hashim Thaçi deklarohet i pafajshëm për akuzën e dytë të ngritur nga Gjykata Speciale se tentoi që të ndikonte te dëshmitarët

Publikuar më 07.01.2025
Gjykata e Posaçme e Kosovës për krime lufte, me seli në Hagë...

Gjykata e Posaçme e Kosovës për krime lufte, me seli në Hagë, njoftoi të martën se ish Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi, deklaroi pafajësinë lidhur me akuzat për pengim të drejtësisë, të ngritura muajin e kaluar nga Zyra e Prokurorit të Specializuar. Në një njoftim të Gjykatës thuhet se zoti Thaçi e dorëzoi me shkrim […]

Lexo më shumë

Atentati në Shkodër, arrestohen djali dhe babai. Policia ra në gjurmët e autorëve përmes zbërthimit të telefonit të 33-vjeçarit Ramazan Mataj

Atentati në Shkodër, arrestohen djali dhe babai. Policia ra në gjurmët e autorëve përmes zbërthimit të telefonit të 33-vjeçarit Ramazan Mataj

Publikuar më 07.01.2025
Tre persona janë shoqëruar në lidhje me vrasjen e 33-vjeçari...

Tre persona janë shoqëruar në lidhje me vrasjen e 33-vjeçarit Ramazan Mataj në Shkodër. Të shoqëruarit janë babai dhe dy djemtë e tij, ndërsa janë shoqëruar edhe disa persona të tjerë që mund të kenë dijeni për ngjarjen e rëndë. Ramazan Mataj u vra tre ditë më parë në orët e mbrëmjes në fshatin Dragoç […]

Lexo më shumë

Berisha e akuzoi se u përgjua nga SHISH për shitblerje votash, reagon Majko pas largimit si drejtues politik i Kukësit

Berisha e akuzoi se u përgjua nga SHISH për shitblerje votash, reagon Majko pas largimit si drejtues politik i Kukësit

Publikuar më 06.01.2025
Lideri demokrat Sali Berisha dhe deputeti i Partisë Socialis...

Lideri demokrat Sali Berisha dhe deputeti i Partisë Socialiste Pandeli Majko, janë përplasur virtualisht gjatë ditës së sotme pas ndryshimeve të bëra nga kreu i PS, Edi Rama, për drejtuesit politik në qarqet e vendit. Në reagimin e tij, Berisha tha se Pandeli Majko në postin e drejtuesit politik për qarkun e Kukësit, është përgjuar […]

Lexo më shumë

Nëna e Monika Kryemadhit del e revoltuar nga SPAK: Merren me mua një plakë, jam 80 vjeçe çfarë shpjegimesh të jap për shtëpinë time?

Nëna e Monika Kryemadhit del e revoltuar nga SPAK: Merren me mua një plakë, jam 80 vjeçe çfarë shpjegimesh të jap për shtëpinë time?

Publikuar më 06.01.2025
Nëna e Monika Kryemadhit, Fatime Kryemadhi, u paraqit sot në...

Nëna e Monika Kryemadhit, Fatime Kryemadhi, u paraqit sot në SPAK. Pas daljes nga SPAK Fatime Kryemadhi foli për gazetarët, ku tha se është person në hetim për banesën e saj. Ajo tha se SPAK në vend të merret me personat që shesin tokat e shtetit merret me një plakë 80 vjeçe , e cila […]

Lexo më shumë

Janullatos mbetet i shtruar në spital në gjendje kritike për jetën, kryeministri grek Mitsotakis e viziton nga afër

Janullatos mbetet i shtruar në spital në gjendje kritike për jetën, kryeministri grek Mitsotakis e viziton nga afër

Publikuar më 06.01.2025
Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë ka reaguar pasdite...

Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë ka reaguar pasditen e sotme për gjendjen shëndetësore të Kryepeshkopit Anastas Janullatos. Përmes një reagimi zyrtar Kisha bën me dije se, Fortlumturia e Tij, Kryepiskopi Anastas ndodhet në gjendje kritike dhe po ndiqet nga mjekët specialistë në spitalin “Ungjillëzimi” Athinë. Janullatos u shtrua në një spital të Tiranës për shkak […]

Lexo më shumë

Dy herë më shumë se mesatarja në rajon, 28% e shqiptarëve kanë plane për të ikur nga vendi

Dy herë më shumë se mesatarja në rajon, 28% e shqiptarëve kanë plane për të ikur nga vendi

Publikuar më 06.01.2025
Shqipëria rrezikon të zbrazet më tej nga popullsia vendase n...

Shqipëria rrezikon të zbrazet më tej nga popullsia vendase në krahasim me vendet e tjera të rajonit. Anketa që zhvillua nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal (RCC) rreth çështjeve të sigurisë zbuloi se shqiptarët në një përqindje më të lartë se rajoni kishin zhvilluar plane për lënë vendin. Pyetjes “Unë kam zhvilluar një plan për të […]

Lexo më shumë
car rental tirana real estate saranda