Publikuar më 16.03.2023 nga shekulli_admin

Pandemia Covid -19 e ka shkurtuar jetëgjatësinë në të gjithë Europën, por në Shqipëri dhe Bullgari efekti ka qenë më i madh.

Të dhënat e fundit të Eurostat tregojnë se në vitin 2021, jetëgjatësia në lindje në BE ishte 80.1 vjet. Në vitin 2019, jetëgjatësia në lindje ishte në 81.3 vjet, por më pas ra në 2020 në 80.4 (-0.9 vjet) dhe në 2021 u ul më tej (-0.3 vjet krahasuar me 2020), si rezultat i rritjes së papritur të vdekshmërisë për shkak të COVID -19.

Në Bashkimin Europian jetëgjatësia në vitin 2021 ra me 1.2 vite në krahasim me vitin para pandemisë, 2019. Të dhënat tregojnë se Bullgaria dhe Shqipëria kishin rënien më të madhe të jetëgjatësisë për shkak të pandemisë me nga 3.7 dhe 3.6 vjet secila.

Të dhënat e Eurostat tregojnë se jetëgjatësia në lindje në Shqipëri në vitin 2021 ishte 75.5 vjet nga 79.1 vjet që ishte në vitin 2019, ose 3.6 vite më pak. Gjatë pandemisë Covid -19 Shqipëria pati normat më të larta të vdekshmërisë shtesë në Europë.

Në nivel vendi, jetëgjatësia më e lartë në lindje u regjistrua në Spanjë (83.3 vjet), Suedi (83.1 vjet), Luksemburg dhe Itali (të dyja 82.7 vjet), ndërsa më e ulëta ishte në Bullgari (71.4 vjet), Rumani (72.8 vjet). ) dhe Letonia (73.1 vjet).

Në vitin 2021, rajonet në BE me nivelet më të larta të jetëgjatësisë në lindje ndodheshin në Spanjë, itali dhe Francë.

Rajoni i BE-së me jetëgjatësinë më të lartë në lindje ishte Madridi (85.4 vjet), i ndjekur nga Navarra (84.8 vjet) dhe rajoni finlandez i ishujve Åland (84.6 vjet). Castile dhe Leon dhe Provinca Autonome e Trentos vijojnë renditjen me 84,3 dhe 84,2 vjet dhe më pas Stokholmi (84,1 vjet) me tre rajone të tjera spanjolle: Cantabria dhe Vendi Bask (të dyja 84,0 vjet) dhe Galicia (83,9 vjet). M tej në 10 rajonet europiane që jetojnë me gjatë renditen 3 rajone franceze provinca Autonome të Bolzanos në Itali, me 83.8 secila.

Nga ana tjetër, rajonet e BE-së me jetëgjatësinë më të ulët ishin në lindje të Europës, ku kryeson Bullgaria me të gjitha rajonet e saj me mesatarisht 71.4 vite jetëgjatësi, nga 75.1 që ishte para Pandemisë. Rajonet e Bullgarisë u pasuan nga Mayotte në Francë (71.5), dhe Rumania me rajonet e saj me jetëgjatësi mesatare 72.8 vite në vitin 2021.

Statistikat e popullsisë dhe ato mbi jetëgjatësinë janë shumë të rëndësishme për planifikime të tjera. Është me rëndësi të dimë se sa banorë jetojnë aktualisht në vend dhe sa do të ketë në të ardhmen, në mënyrë që të mund të merren vendime më të mira në lidhje me ndërtimin e shkollave, spitaleve dhe rrugëve. Është gjithashtu e rëndësishme të dihet sa e moshuar është dhe do të jetë popullsia në vitet në vazhdim, në mënyrë që të planifikohen, për shembull pensionet apo kujdesi shëndetësor.

Shqiptarët e viteve 1950 jetonin mesatarisht vetëm 54.4 vite sipas të dhënave zyrtare të INSTAT, ndërsa që nga ajo kohë deri në vitin 2020, jetëgjatësia u rrit me 42%.

Të dhënat historike mbi jetëgjatësinë në 70 vitet e fundit, tregojnë nëse përmirësimi më i madh ndodhi në dy dekadat e 1950-1970, ky tregues u rrit me 18 vite ose 33%./Monitor/