Publikuar më 28.01.2022 nga E. SH

Amerikanët “duan vërtet” de-përshkallëzimin e menjëhershëm me Rusinë, por dialogu nuk është i mundur me mijëra trupa ruse në kufirin ukrainas, tha për EURACTIV një burim i lartë i NATO-s që përfaqëson një shtet anëtar të BE-së në Bruksel.

Zyrtari, i cili foli në kushte anonimiteti, shtoi se, duke pasur parasysh situatën e tensionuar, një aksident është i mundur në çdo kohë, edhe nëse Perëndimi do të besojë pretendimin e Moskës se nuk po planifikon një pushtim.

“Më besoni, amerikanët me të vërtetë duan një de-përshkallëzim të menjëhershëm me Rusinë,” tha burimi, duke shtuar se NATO e di se kërcënimi i drejtpërdrejtë është Rusia, por është gjithashtu i vetëdijshëm se rreziku në “pamje më të gjerë” është Kina, e cila është tani duke vëzhguar me lehtësi “dy elefantët e fuqishëm duke luftuar”.

“Pekini nuk e ka kërcënuar Perëndimin strategjikisht apo ushtarakisht, por ju duhet të parashikoni të ardhmen dhe Kina nuk po rritet vetëm komercialisht”, tha burimi.

I pyetur për krizën në Ukrainë dhe lëvizjet e ardhshme të Moskës, ai tha se vetëm presidenti Vladimir Putin e di se çfarë do të ndodhte, ndërkohë që as udhëheqja e Kremlinit nuk kishte një ide.

“Përfundimisht, me shumë durim dhe ulje-ngritje dhe shumë kohë, ne do të fillojmë të qetësohemi në një moment – ​​por nuk mund të përjashtojmë një aksident […]”, tha burimi.

Në të njëjtën kohë, shtoi burimi, mund të ishte një ide e mirë nëse Perëndimi gjithashtu “i tërheqë pak veshin Ukrainës”, pasi disa në Kiev po shkaktonin provokime të panevojshme.

“Ka gjithashtu probleme në Ukrainë, kush është në pushtet, kush ka dorën e sipërme në ushtri…”

Nuk ka gjasa për pushtim

Për Rusinë, burimi i NATO-s vlerësoi se ajo nuk planifikon një pushtim.

“Për të pushtuar një vend kaq të madh me forca të tilla ushtarake [si Ukraina], ju nevojiten aftësi ushtarake të tjera nga ato që janë vendosur aktualisht”, tha burimi.

Ai theksoi se NATO nuk ka as detyrim dhe as të drejtë të ndërhyjë ushtarakisht në Ukrainë, pasi nuk është anëtare e Aleancës, por gjërat do të ishin shumë ndryshe nëse një vend i NATO-s do të sulmohej.

“Nëse Rusia do të bënte gabim duke sulmuar një shtet anëtar të NATO-s, atëherë do të kishim një luftë të tretë botërore”.

Megjithatë, shtoi burimi, Ukraina është një “partner i mundësive të shtuara” të NATO-s dhe kjo do të thotë se aleanca ka disa detyrime morale, të cilat mund të rezultojnë në sanksione masive kundër Moskës.

Pretendimet ruse të “papranueshme” dhe “të arsyeshme”.

Burimi i NATO-s shpjegoi se çështja është të krijohen një sërë garancish në mënyrë që të dyja palët të mos ndihen të kërcënuara. Ka çështje të ngritura nga Rusia që aleanca mund të diskutojë, ndërsa disa të tjera janë krejtësisht jashtë tryezës dhe Putini tashmë e di këtë, tha zyrtari.

“Është e pamundur të negociohet kërkesa që Ukraina dhe Gjeorgjia të mos anëtarësohen në NATO. As Rusia nuk do të na thotë nëse duhet të tërheqë forcat e NATO-s nga Bullgaria dhe Rumania”.

Burimi këmbënguli se çështjet që mund të diskutohen janë në kuadër të dialogut strategjik SHBA-Rusi, Këshillit NATO-Rusi dhe Organizatës për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë, ku Rusia ka miq si Uzbekistani, Kazakistani dhe Bjellorusia.

Në të njëjtën kohë, parakushtet për dialogun janë që “mijëra rusë që janë pranë Ukrainës duhet të largohen”.

I pyetur pse kishte dy propozime të veçanta, nga NATO dhe nga Uashingtoni, burimi u përgjigj:

“Amerikanët do të diskutojnë armatimet globale, ato bërthamore […] ata nuk mund të flasin në emër të Evropës për masat e ndërtimit të besimit, si mos kryerja e stërvitjeve ushtarake në shkallë të gjerë pranë kufirit.”

Duke sugjeruar një shkëmbim të mundshëm midis irrituesve për të dyja palët, burimi i NATO-s citoi shembullin e sistemit të mbrojtjes raketore Aegis në Poloni dhe Rumani, për të cilin Moska ka frikë se mund të pajiset me koka bërthamore, si dhe sistemin rus të raketave Iskander nga Kaliningrad, e cila ka një rreze veprimi prej 5000-6000 km dhe mund të godasë caqet deri në Paris.

Ai sugjeroi gjithashtu përparime të tjera të mundshme.

“Për shembull, për të vendosur se kur dhe nëse do të fluturojmë mbi Balltik, në mënyrë që të mos ketë rast aksidenti […] Ushtrimet e grupeve të mëdha të ushtrisë të mos jenë afër kufijve, në distanca specifike, p.sh. 500 km.”

“Ekzistojnë opsione për të reduktuar tensionin që nesër”, tha burimi, duke shtuar se Moska ishte gjithashtu në favor të një “linjëje të nxehtë politike” për komunikim midis Putinit dhe shefit të NATO-s, Jens Stoltenberg.

“Duhet të ketë gjithashtu kontakte dhe më shumë struktura vertikale, le të flasin komandantët”, shtoi burimi.

Administrata e Biden e mban të informuar Evropën

Ndryshe nga administrata e mëparshme amerikane e administratës së Donald Trump, tha burimi i BE-së në NATO, administrata Biden po i informon vazhdimisht evropianët për lëvizjet e saj, “jo paraprakisht”, por në të gjitha nivelet, përfshirë atë të ambasadorëve.

“Kjo krijon një klimë uniteti dhe Brukseli dhe Uashingtoni konvergojnë në një atmosferë sigurie.”

I pyetur në lidhje me lëvizjen e disa shteteve baltike për të dërguar armë në Ukrainë, burimi tha se nuk kishte autorizim të NATO-s për këtë dhe me shumë gjasa masa u miratua nga amerikanët.

Së fundmi, por jo më pak e rëndësishme, burimi tha se hungarezët “po bezdisin shumë” për çështjen e tyre të pakicave në Ukrainë, por paralajmëroi se atmosfera është aq intensive dhe shtrirja e një krize lufte aq e madhe sa Budapesti nuk mund të bëjë asgjë për të ndaluar çdo nismë të NATO-s.