Publikuar më 28.11.2020 nga erjon dervishi

Ministri i Jashtëm grek Nikos Dendias akuzoi Gjermaninë se nuk po i përmbahet rolit të saj udhëheqës në BE duke hedhur poshtë lutjet nga Athina për të vendosur një embargo armësh ndaj Turqisë.

“Unë me të vërtetë nuk arrij të kuptoj ngurrimin e Gjermanisë për të përdorur fuqinë e madhe të ekonomisë së saj për t’u dhënë një shembull të qartë vendeve që ata duhet t’i binden ligjit ndërkombëtar”, tha Dendias në një intervistë me POLITICO.

Në sfondin e tensioneve të rritura në Mesdheun Lindor, Greqia u ka bërë thirrje partnerëve evropianë javët e fundit për të ndaluar shitjet e armëve në Turqi. Athina argumenton se armë të tilla mund të përdoren kundër dy vendeve anëtare të BE, Greqisë dhe Qipros, nëse ka një përshkallëzim të mosmarrëveshjeve mbi ujërat territoriale.

Greqia i ka bërë thirrje posaçërisht Gjermanisë që të mos lejojë dorëzimin e gjashtë nëndetëseve Type 214 të porositura nga Turqia. Athina argumenton se anijet do të prishin ekuilibrin e fuqisë në Mesdheun Lindor.

Dendias vuri në dukje marrëveshjen për nëndetëset që datojnë nga 2009, kur qeveria turke dhe politika e saj e jashtme ishin shumë të ndryshme.

“Unë e kuptoj çështjen financiare, por jam i sigurt se Gjermania gjithashtu e kupton kontradiktën e madhe të sigurimit të armëve sulmuese për një vend që kërcënon paqen dhe stabilitetin e dy vendeve të BE. Ky është përcaktimi i fjalës kontradiktë”, tha ai.

Dendias tha se ai nuk e kuptonte pse Greqia duhej ta shtronte çështjen me Berlinin “në vend që Gjermania të kuptonte vetë, nga kontrollet dhe ekuilibrat e sistemit të saj, se kjo nuk është në përputhje me rolin e saj në Evropë”.

Greqia dhe Turqia janë të dy anëtarë të aleancës së NATO-s, por me mosmarrëveshje të gjata për një larmi çështjesh, përfshirë kufijtë e detit. Marrëdhënia e tyre ka arritur një pikë të ulët muajt e fundit.

Gjatë verës, vendet iu afruan një konflikti ushtarak, pasi Oruç Reis, një anije sizmike në pronësi të Drejtorisë së Përgjithshme të Kërkimit të Mineraleve të Turqisë, filloi aktivitetet kërkimore në ujërat e diskutueshme. Flotiljet detare turke dhe greke u ndeshën me njëri-tjetrin për javë të tëra. Turqia gjithashtu ka kryer kërkime dhe shpime të Qipros gjithashtu në muajt e fundit.

Gjermania është përpjekur të luajë rolin e ndërmjetësit, me Ministrin e Jashtëm Heiko Maas që viziton Athinën dhe Ankaranë disa herë për të kërkuar një rinisje të bisedimeve diplomatike. Kancelarja Angela Merkel ndihmoi në shmangien e një konflikti të mundshëm duke thirrur si kryeministrin grek Kyriakos Mitsotakis dhe presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan.

Por Greqia ka shprehur pakënaqësi me atë që Dendias ka quajtur një politikë të “qetësimit” të ndjekur nga Gjermania ndaj Turqisë. Athina argumenton se Gjermania duhet të jetë fort në anën e anëtarëve të tjerë të BE, Greqisë dhe Qipros.

Thirrja e samitit

Në intervistë, Dendias u bëri thirrje udhëheqësve të BE-së t’i dërgojnë një mesazh të qartë Turqisë në samitin e Këshillit Evropian të muajit tjetër. Por ai nuk kërkoi në mënyrë të qartë sanksionet e BE ndaj Ankarasë.

Ai tha se Evropa duhet të japë një “përgjigje logjike” për veprimet e fundit të Turqisë që do të përputheshin me premtimin e Presidentes së Komisionit Evropian Ursula von der Leyen për të udhëhequr një Komision “gjeopolitik”.

Pak para takimit të fundit të BE, anija turke u kthye në shtëpi dhe të dy palët ranë dakord të rinisnin bisedimet. Në takimin e nivelit të lartë në 2 tetor, udhëheqësit e BE paralajmëruan Ankaranë se mund të përballet me sanksione mbi aktivitetet e saj në Mesdheun Lindor, por u përmbajtën nga çdo veprim – vetëm që anija turke të rifillonte misionin e saj disa ditë më vonë.

Këtë herë, Turqia ka sinjalizuar përsëri se anija do të kthehet në port përpara samitit, duke thënë se misioni i saj do të zgjasë deri më 29 nëntor. Samiti është planifikuar të fillojë në 10 dhjetor. Dendias sugjeroi që nëse udhëheqësit e BE ndiqnin të njëjtin kurs si herën e kaluar, kjo do të thoshte se ata nuk e kishin mësuar mësimin e tyre.

“Nëse bëni të njëjtat gjëra që bëtë në të kaluarën dhe prisni një rezultat tjetër në të ardhmen, kjo është diçka që përshkruhet me fjalën “naive”- dhe ky është një term i butë për të, do të thoja”, tha Dendias.

“Evropa do të dërgojë mesazhin e gabuar për të gjitha vendet në rajonin e gjerë. Kush vepron në mënyrë arbitrare, kush shkel ligjin ndërkombëtar, kush shantazhon, në fund të ditës mbetet pa u ndëshkuar apo edhe shpërblehet”.

Dendias nuk pranoi të specifikojë se cili duhet të jetë mesazhi i BE. Ai tha se duhet të varet nga fakti nëse Turqia tregon një ndryshim të vërtetë në qëndrimin në ditët dhe javët e ardhshme.

Dendias tha se ai pret që të punojë me administratën e ardhshme të SHBA. Si Presidenti i zgjedhur Joe Biden dhe i nominuari i tij për sekretarin e shtetit, Antony Blinken, e njohin shumë mirë rajonin dhe problemet greko-turke, tha ai.

“Unë besoj se rajoni ka nevojë për praninë e Shteteve të Bashkuara dhe veçanërisht për praninë e tij ushtarake, në një mënyrë që do të kompensonte mungesën e pranisë ushtarake Evropiane në rajon”, tha ai.